İpotek Nedir?
Gayrimenkul veya taşınmaz mal varlıkları üzerine işlenen ipotek, günlük yaşamda sıkça karşılaşılan konular arasında yer alır. Peki ipotek nedir? Genel bir ifadeyle ipotek, gayrimenkul gibi taşınmaz mal varlığı üzerine konan haczi ifade eder. Borç ödemeleri gibi taahhütlü işlemlerde ödemelerin güvence altına alınması amacıyla kullanılır. Bir nevi finansal bir araç olarak da kabul edilen ipotek, gayrimenkul alımlarını finanse eder. Böylece bireyler istedikleri mal varlığına sahip olabilir. Yazımızda ipoteğin ne olduğuna, nasıl konulduğu ve kaldırıldığına, avantajları gibi çeşitli konulara ayrıntılı bir şekilde değinmeye çalıştık. Siz de okumaya devam ederek ipotek hakkında genel bilgilere ulaşabilirsiniz.
İpotek Ne Demek?
İpotek, çoğunlukla ev alımları gibi taşınmaz alımlarında kullanılan bir teminat türü olarak bilinir. Ev sahibi olmak isteyen kişiler, satın almak istedikleri ev için girilecek olan borcun teminat gösterilerek güvence altına alınmasını ifade eder. Yani kişi borcu karşılığında evi teminat olarak göstererek ipotek ettirir. Böylece borcun ödenmediği durumlarda alacaklı olan kişi veya kuruluş evin mülkiyet hakkını talep edemese de satılmasını talep edebilir. Bu sayede elde edilen gelir üzerinden ödenmesi gereken borcu yani alacağını temin eder. Böylece borca karşılık kendini garanti altına alır. Tüm bu süreçler ipoteği ifade eder. Bir evi ipotek ettirmek için genellikle ev ipotek kredisi kullanılır. Yani bankalardan alınan kredi sonucu alınan taşınmaza ipotek konulur. Böylece çekilen krediye teminat olarak ev gösterilerek satın alım işlemleri tamamlanır. Geri ödeme konusunda bir güvence sağlar. Sadece ev için değil, arazi veya iş yeri gibi gayrimenkul yerleri için de uygulanır.
İpoteğin Özellikleri
İpotek belli başlı özelliklere ve detaylara sahip olan bir finansal süreçtir. Dolayısıyla ipotekli bir durum söz konusu olduğunda tarafların konu hakkında bilgilere sahip olması gerekmektedir. İpotek ile ilgili özellikler şu şekilde açıklanabilir:
- Bilindiği gibi ipotek menkul bir kıymeti almaya yarayan ve teminat alınan bir haktır. Dolayısıyla ipotek edilecek olan gayrimenkulün tapu müdürlüğüne kayıtlı olması gerekir. Kaydı olmayan gayrimenkuller tanışır bir mal olarak görüneceğinden ipotek edilemez.
- Yapılan ipotek, borçlu olan kişinin malvarlığı üzerine yapılır. Fakat farklı kişiler üzerine de ipotek konulabilir. Bu durumda ipoteğe razı olan kişinin rızası gerekir. Bir örnekle açıklayacak olursak; bir babanın çocuğunun borcu için kendi mal varlığı üzerine ipotek koydurabilir. Bu gibi durumlarda çocuğun borcunun ödenmemesi halinde babanın ipotekli olan malvarlığına el konulur ve borcun teminatı bu şekilde sağlanır.
- Eğer bir ev üzerinde ipotek varsa ve ev el değiştirdiyse mevcut olan ipotek devam eder.
- İpotekli gayrimenkulün üzerinde birden fazla kişinin hissesi varsa da ipotek konulabilir. Bu durumda paydaşlar kişi başına düşen oran tutarında yalnızca kendi üzerine düşen miktar üzerine ipotek konulur. Eğer miras gibi durumlarda oranın yazmadığı hisselerde ipoteğin tesis edebilmesi için tüm paydaşların onayı gerekir.
- Kişi birden fazla gayrimenkul üzerine ipotek koydurabilir.
İpotek Nasıl Konulur? Türleri Nelerdir?
İpotek hukuki bir süreç olup karşılıklı iki tarafın anlaşmasıyla konulur. Genellikle kişiler İpotek karşılığı kredi çekerek ev gibi gayrimenkul alımı yapar. Girmiş oldukları borcun ödenmesine yönelik satın alınan taşınmaz teminat olarak gösterilir. Bu doğrultuda noter huzurunda resmi bir şekilde ipotek sözleşmesi gerçekleştirilir ve eve ipotek konulmuş olur. İpotek türleri de bulunuyor olup iki farklı şekilde oluşmaktadır.
- Üst Limit İpoteği: Henüz gerçekleşmemiş alım için teminat oluşturulmasını ifade eder. Bir üst sınır belirlenerek teminatın kapsamı belirlenir. Bu ipotek türünde ipotek edilecek menkulün tutarı değil, sorumlu olunacak üst sınır belirlenir. Detaylarda anlaşılarak tapuya tescil ettirilir.
- Anapara İpoteği: Alacak miktarının belli olduğu ipotek çeşididir. Gayrimenkul fiyatında para teminatı yapılır. İpoteğin süre ve işleyecek olan faiz tutarın da bellidir.
İpotek Nasıl Kaldırılır?
İpotek yasal bir sürece tabii tutulup taşınmazın tapusuna işlenir. Böylece ipotekli taşınmaz belirlenen teminat ödenene kadar resmi olarak bellidir. Borcun ödenmediği durumlarda taşınmazın satışı gerçekleştirilerek elde edilen gelir ile teminat ödenir. Tapu ipotek kaldırma işleminde ise borçlunun borcunu ödemesi gerekir. Ödediğine dair bankadan yazı alınır ve ipotek fekki gerçekleştirilir. Alınan yazı Tapu Sicil Müdürlüğü'ne götürülerek tapu ipoteğin kaldırılması talebinde bulunulur ve ipotek kalkar.
İpotekli Gayrimenkul Satışı Yapılır Mı? Satın Alınır Mı?
İpotekli ev belirli koşulların sağlanması ile satılabilir. Öncelikle evi alacak kişinin ipoteği de kabul etmesi gerekir. Kabul edildiği takdirde borç da alacaklı olan kişiye devredilir. Böylece ev üzerindeki ipotek devam eder. Bankalar tarafından gerçekleştirilen bu durumda evin ödemelerini evi alan yeni sahibi tarafından yapılır. Borç ödemeleri tamamlandıktan sonra tapu devri tamamlanır ve ipotek kalkar. İpotekli bir ev satın alırken ipotek borcunun toplam bedelden düşürülmesi tavsiye edilir. Bu işlem alan kişi ile satan kişi arasındaki anlaşmaya göre değişir.
Siz de Nest Invest ile ipotekli ev satın alma veya satma işlemleri hakkında merak ettiklerinizi danışabilir, satın alma veya kiralama gibi hizmetlerimiz için profesyonel destek alabilirsiniz.